Kwetsbaar zijn

kwetsbaarheid

Deze tweet raakte mij zondagavond. Ik weet niet precies hoe het mij raakte, maar het had wat te maken met de woorden: ‘nooit meer kwetsbaar’. Het zette me aan het denken. Hoe zit dat eigenlijk met mijn kwetsbaarheid? Durf ik kwetsbaar te zijn? Kan dat? En hoe ging dat eigenlijk? Hoe gaat dat nu?

Reden om de pen weer eens op te pakken. En hoewel ik het rete-spannend vind om over dit onderwerp te schrijven en te delen over mijn eigen kwetsbaarheid, doe ik het toch. Twee periodes uit mijn eigen leven wil ik uitlichten.

Kwetsbaarheid in mijn puberteit.

Ik ben opgegroeid in een veilig vrijgemaakt gezin, ging naar een vrijgemaakte basisschool en daarna de volgende vrijgemaakte school, het voorgezet onderwijs. Dat ging allemaal leuk. Ik had klasgenoten die ik ook had op de basisschool, mijn school was relatief klein in vergelijking met de andere scholen in Assen. Tot zover geen problemen met kwetsbaarheid. Mijn vader werd ziek, kanker. Dat was geen gemakkelijke tijd. Omdat dat een behoorlijke indruk maakte schreef ik een brief naar mijn mentor en vertelde het mijn vriendjes en vriendinnetjes. Ik kon open zijn en daarin werd ik niet gekwetst.

Later bleek dat het VBO meer geschikt voor mij was dan de MAVO. De laatste twee jaren van het voortgezet onderwijs ging ik daarom naar een andere school (VBO onderwijs werd niet gegeven op mijn oude school). Weg uit de veiligheid van de vrijgemaakte school, weg van veel vriendjes. Met de nieuwe school brak een zware periode van twee jaar aan. Ik kwam in aanraking met andere mensen. Ik was toen geen knappe jongen, had last van veel hardnekkige acne en middeltjes van de huisarts werkten daar niet tegen. Verbaal kon ik de discussies meestal wel aan, maar dan werd mijn uiterlijk al gauw het mikpunt. Ik werd gepest. Ging veel spijbelen, haalde met de hakken over de sloot mijn examen. In die tijd leerde ik pas echt wat kwetsbaarheid was en hoeveel pijn het kan doen wanneer je gepest wordt.

In de vakantie na mijn examen besloot ik het roer volledig om te gooien. Op het MBO stond daardoor een hele andere jongen, ik bouwde een muur om mij heen en zette een masker op. Het masker dat ik, als onzekere jongen, had opgezet was arrogant. Ik had mij voorgenomen dat niemand mij nog kon kwetsen, dat lukte, want ik was geen toffe jongen. Van het ene uiterste, naar het andere. Het duurde een paar jaar voordat ik door kreeg dat dit het ook niet was, ik duwde mensen van me af. Ik hoorde ook later dat mensen het spannend vonden om mij aan te spreken. Sindsdien ben ik op zoek gegaan naar de gulden middenweg. Wat hielp was het teruggaan naar de vrijgemaakte basis. Ik begon een nieuwe opleiding op een nieuwe school. Ik kreeg nieuwe kansen en daar vond ik jongens die ik nu nog steeds vrienden mag noemen.

Kwetsbaarheid nu

Sinds oktober 2012 werk ik als Ambulant Behandelaar bij Terwille. Ik heb de afgelopen jaren geleerd dat je kwetsbaar opstellen mooi is. Op mijn werk zie ik mannen en vrouwen dit regelmatig doen. Ik stel me weleens voor hoe verschrikkelijk moeilijk het moet zijn voor cliënten.
Voorbeeld: Dat een pornoverslaving je leven als man beheerst, dat je bij jezelf merkt dat dit ook de manier waarop je naar vrouwen kijkt beïnvloed. Hoe moeilijk is het, in die situatie vol schuld- en schaamtegevoel, om over de drempel van een zorginstelling te stappen en tegen iemand (die je waarschijnlijk nog nooit hebt gezien) binnen anderhalf uur een verhaal te vertellen wat neer komt op: “Hallo, dit ben ik en dit is de shit die ik dagelijks heb te handelen. Het lukt me niet te stoppen”. Ik vind het bewonderingswaardig en een groot voorbeeld voor anderen.

Onbewust en soms bewust oefen ik dagelijks met kwetsbaar zijn. Ik heb het geluk dat ik door mijn ervaringen, studie en mijn werk mezelf steeds beter heb leren kennen (ik geloof dat dat ook nooit zal ophouden). Deze week had ik het nog over kwetsbaarheid met een collega. Ik vertelde dat ik het gevoel heb, dat doordat ik mijn eigen sterkten en zwakten steeds beter leer kennen, ik me veiliger voel in mijn kwetsbaarheid. Het voelt alsof ik me daardoor meer kwetsbaar kan opstellen naar anderen.

Want door mijzelf te kennen en te accepteren wie ik ben, kan ik in mijn kwetsbaarheid niet meer zo gekwetst worden.

Zodoende durf ik dat ook steeds meer naar mijn cliënten (maar ook in mijn privéleven). Want als ik van mijn cliënten openheid en transparantie vraag, waarom zou ik dan niet naast hen staan en datzelfde doen? We zijn immers als mens gelijk!

Dus resumé, Mijn antwoord op de vraag van Alain Verheij (zie tweet). Ik heb zeker gedacht dat het klaar was met kwetsbaarheid. Maar inmiddels ben ik daarop teruggekomen. Ik geloof er heilig in kwetsbaarheid mooi is en dat je kwetsbaar opstellen zorgt voor diepere relaties. Je hoeft het alleen maar de moed te hebben om het te durven (en dat is moeilijk zat).

Copyright 2019;
Ontwerp en realisatie: Gertjan Janssen